Hz. Padişah, yanında mahbus bulunan İran elçisi Maksud Hanı, yazmış olduğu bir mektubla Şah'a gönderdi. Mektubunda sulh yapılması arzusunu dile getiriyor ve Şah Safî'yi asla tahkir etmeyip tam diplomatça yazılıp, sulha evet dedirtecek bir üslup kullanmaya itina göstermişti.
Ordunun büyük bir kısmını ve Sadrazam Kara Mustafa Paşayı Bağdad'a bırakmış ve İstanbula dönmüştü. Dönüş yolunu Diyarbakır üzerinden yapmıştı.
Hz. Padişah Diyarbakır'da biraz dinlenmek istedi. Revan seferine giderken burada ta Haieb'de istikbal eden Rûmiye Şeyhi diğer bir ismide Şeyh Mahmud Efendi olarak bilinen bir Nakşibendi şeyhinin kendisine tavsiye ettiği kızı hatırladı. Bu kız Maan oğlu Fahrettin'in kızlarından biri olmakla çok hafif meşrep bir kızdı. Bu kız Küçük Ahmed Paşa merhumun Dürzî Lideri Fahrettin'i yakaladığı zaman kaçmış ve Rûmiye Şeyhi denilen bu zâtı muhtereme sığınmıştı. Şeyh Efendi Haieb'de karşıladığı padişaha bu kızı tavsiye etmiş ilmi sim-ya'da mahir olduğunu altın yaptığı söylemişti. Padişah, Şeyh Efendinin tavsiyesine uygun olarak kızın başına bir memur koyduğu gibi bir haylide para bıraktı. Şimdi bu işin neticesini öğrenmek istediğinde, kızın başına bırakılan paralan sefih alemlerde tükettiği öğrenilir. Kadını öldürtüp nehre attırır. Rûmiye Şeyhini de yanına çağırıp böyle sahtekârlara nasıl inanır ve sana inanan beni de aldatmaya vesile olursun diye çıkışır ve asılmasını emreder.
Padişah bu İcraattan sonra İstanbul'a dönmüş ve büyük şenliklerle karşılanmıştır. Sadrazam Kara Mustafa Paşa ise İranlı murahhaslarla çekişe çekişe pazarlık yapmış ve halen çok az farkla devam eden Osmanlı - İran hududları tayin edilmiş ve antlaşma önce Şah Safî tarafından imzalanmış, Sultan Murad Hazretleri tarafından tasdik edilmiştir. Hicri 1049, Miladî 1639.
Mahlu Sultan Mustafa; yeni 4. Murad Bağdad seferinden dönerken 48 yaşında olduğu halde ahirete göçtü. Devleti Os-maniyede tahtın yegâne varisi olarak Şehzade İbrahim kalmıştı.
Tarih Hicril050, Miladî 1640 yılını gösterirken, Hekimbaşı-nın padişahına iyi gelen ilacı ölmeden evvel yok etmesi, padişahın ölümünün başlangıcı idi. Bağdad Fatihi, dönüşünü müteakip rahatsızlıkları arttı. Bunlar krizler haline dönüştü. Bu krizlerden birinde Şehzade İbrahim'in de öldürülmesini is-temesi Bağdad'dan Kasr-ı Şirin muahedesini yapıp gelen Sadrazam Mustafa Paşa'yı şaşırttı. Efendisini çok seven onun bir dediği ikiletmeyen paşa, bu isteğide yerine getirebilirdi. Fakat Osmanlı Hanedanı münkariz olur, Devleti Aliyye-nin tahtına otomatikman Kırım Hânı otururdu. İşte devlet anne Kösem Mahpeyker Valide Sultan yetişti ve «Paşa, paşa devleti düşün» diyerek sadrazamın önüne geçti. Vücutça bitmiş olan Sultan 4. Murad bu hükmünü yürütemedi. Eğer girdiği komadan kurtulmuş olsaydı, iradesini dinlemedi diye veziriazamının başını kestirirdi. Çünkü o iktidar ortak kabul etmez zihniyetiyle hüküm ferma olmuştur. Batmakta olan devlet gemisini bu inanışla selâmet sahiline yanaştırmıştı. Oniki yaşında çıktığı taht-ı Osmaniyi onaltı yıl hakkıyla doldurduktan sonra yirmisekiz yaşında vefat eden Hz. Padişahın Evliya Çelebi'nin bildirdiğine göre otuz iki çocuğu olmuş ve bunlardan yalnız Kaya Sultan babasından sonraya kalmış ve Melek Ahmed Paşa ile 13 yaşında iken evlenmiştir.
Sultan Murad, İran'la mutlak sulh yapma isteğini, hristiyan - yahudi ittifakının gerçekleştiğini hissetmesinden, öte yandan İngilterenin Rusya'yı büyütmeye matuf gayretlerini, bütün bunların üzerinde Salih'in Hilâle saldıracağını istihbar ettiğinden, Şark hududunu sağlama aldıktan sonra derhal batı üzerine yürüyüp onların tam birleşmelerini önleyip tek tek haletme yolunu seçmesine bağlıyordu.
Hazreti Padişah vefat ettiğinde, babası 1. Ahmed Hânın türbesine defnedilmek üzere götürülürken kıymetli üç atı eğerleri ters bağlanmış olarak merhumun süvarilerinin önünde yürümeleri bütün İstanbul'u ağlatıyordu.
Kâfirler bu emir pençeli, çelik iradeli adamdan kurtulduklarına seviniyorlar, Mü'minler ise devleti kurtaran yeniden rayına oturtan padişahlarının arkasından ağlıyordu.
Şiirlerinde «Muradî» mahlasını kullanan Hz. Padişah fevkalâde ata biner, şimdiki üniversitenin merkez binasının bulunduğu yerden attığı ciriti Bayazıd Camii minaresinin dibine düşürecek kadar kuvvetli kollara malikti. 200 okkalık gürzleri kadırıyordu.
Cihan tarihi, böyle kuvetli ve kıymetli bir şahsiyetin kolay yetişmediğini her satırında bizlere gösterir. Yeterki biz bunu anlayalım.
Dördüncü Murad'ı anlatıp bitirirken onun içkiye müptela olduğuna dair rivayetlere ne evet diyoruz ne de hayır diyoruz Gönül isterki içerdi diyenle mahcup olsun.
Allah'ın rahmeti Peygamber'in şefaati Hz. Murad Râbîi'nin üzerine ve bütün müslümanlara olsun.
Sehr-iRamazan
Süper Moderatör
Yaş :
45
Kayıt tarihi :
02/12/08
Mesaj Sayısı :
210
Nerden :
istanbul
İş/Hobiler :
Lakap :
Konu: Sultan 4. Murad'ın Hanımları Ve Çocukları Paz Şub. 08, 2009 9:24 pm
Sultan 4. Murad'ın Hanımları Ve Çocukları
4. Murad'ın; hanım olarak birden fazlasına sahip olduğu enazından doğan çocukların sayısından anlamak kabildir. Adı bilinmekte olan yegâne hanımı Ayşe hasekisultanhanım-dır. 32 evlâdı dünya'ya gelen 4. Murad'ın bu hanımının, bu kadar çocuğu doğurması maddeten kabil değildir. 28 yaşında terk-i dünya eden bir insanın, tek hanımdan, 32 doğum elde etmesi olacak işden olmadığı barizdir. Bu 32 evlâdın önce kız olanlarını zikrede!im:İsmihan Kayasultan, Hafsa Sultan, Râbia ve Fatma Sultan ile Safiye Sultan, Rukİye Sultan olmak üzere altı sultanhanım adı ile karşılaşiyorve bunların ancak beşi hakkındada kâfi olmayan bir bilgiye sahibiz. Sul-tanhanımların ilki Gevherhan Sultanhanım olup, ~l630'da doğduğunu biliyoruz, bu hanımsultanin, Sultan İbrahim hân'in kızı Gevherhan Sultanhanım ile aynı ad'da olması, hayli karışıklığa sebeb olmuştur. Ortada Haseki Mehmed Paşa gibi bir dâmad olduğunu görüyoruz ve iki Gevherhan'dan hangisiyle izdivaç ettiğini net olarak tesbit edemiyoruz. Bu dâmad 1661'de Haleb'de idam olunmuştur. Hanzâde Sultan kesin olmayan bir bilgiye göre 1631'de dünya'ya gelmiş, 1675 sonrasında vefatı vukubulduğu tahmini var. Amucasına yâni, Sultan İbrahim'e aid türbede toprağa verilmiştir.
Nakkaş Mustafa Paşa ile evlilik yapan Hanzâde Sultanhanım, kocaskndan 27 yaş küçük olup, izdivaç târihinde 14 yaşından büyük değildir. Kaya İsmihan Sultan, 1633'de doğmuş ve 26 yaşında olduğu hâlde 1659'da vefat etmiştir. Kaya Sultanda 4. Murad'ın vefatından sonra, bir çok nişanlılık geçirdiysede, sonunda Gaazi Melek Ahmed Paşa ile 11 yaşında olduğu halde evlenmiş ve 15 yaşına gelindiğinde zifaf gerçekleşti. Kocasından 33 yaş küçüktü. Kızını doğurduğunda vefat etdi. Mekke-i Mükerremede Hz. Fatımat'üz Zehra'nın kabrini, muhteşem bir şekilde yaptırmıştır. Safiye Sul-tan'da ablası gibi bebeğini doğururken şehiden vefat etdi. Dedesi 1. Ahmed'in türbesinde toprağa verildi. Hemence ilâve edelim ki bu türbede 4. Murad'da medfun olmakla beraber, türbe yapılırken 1. Ahmed'in adı verildiğinden, bu isimle anılmaktadır. 1659'da Abaza Siyavuş Paşa ile evlenmiştir. Rukİye Sultanhanım ise; 1640'da doğmuş olup babasının bu dünyaya gelişi görüp görmediği meçhuldür. Vefatı 1690 yılının başlarında 50. yaşındayken vukubulmuştur. İzdivacını 1663'de 23 yaşındayken önce Şeytan diye anılan, sonra da Melek denilen Divrikli İbrahim Paşa ile yapmıştır. Paşa hanımından 35 yaş büyüktü. Bu zâtın adına Boğaz'daki Deftar-darburnu diye bilinen yere adı verilmiştir. Sultanhanımin kabrinin Şehzadebaşi Camii naziresinde olduğunu söyleyelim.
4. Murad'ın şehzadelerine gelince; bunlarda sırasıyla Şehzade Ahmed doğ. 1627, Süleyman doğ. 1632, Mehmed doğ. 1633, Alâaddin doğ. 1635 ve Abdülhamid adlı şehzadeleridir vede bunlar pek küçükken vefat etmişlerdir. Şehzade Selim, Orhan, Nûmân, Mahmud ve Hasan ile şehzade Osman Efendiler hakkında, hiç bir malumat yoktur. Böylece adı bilinen onbir erkek evlâdı dünyaya gelmiş buna adı bilinen beş kızi-da eklersek, yekûn otuziki çocuğunun yan sayısı kadar malumatımız bulunmakda.
Sultan 1. Mustafa'nın sadrıazam tâyin etdiği; Ispartalı Kemankeş Kara Ali Paşa 4. Murad tahta çıktığında görevinde ipka olundu. 3/4/1624'de Ali Paşanın sadareti sona erdi yerine 65. veziriazam olarak Çerkeş Mehmed Paşa atandı. Bunun devri de 9 ay, 25 gün sürdü. 66. sadrıazam olarak, Dama d Filibeli Müezzinzâde Şehid Hafız Ahmed Paşa 28/1/1625'de vazifeye tâyin olundu. Bu sadaretinde 1 sene, 4 ay kalan dâmad, yerini 1/12/1626'da başkabir dâmad'a Halil Paşa'ya bırakmak mecburiyetinde kaldı. Halil Paşanın bu 2. sadareti 6/4/1628'e kadar 1 sene, 4 ay, 5 gün sürerken iki sadaretinin toplamı 3 sene, 7 ay, 7 günü bulmuş oluyordu. Bu dâmad da yerini Dâmad Hüsrev Paşaya terketti ve bu sadrıazam 67. Osmanlı devleti sadrıazamı olarak 25/10/1631'e kadar süren 3 sene, 6 ay, 19 gün mührü hümayunu taşıdı.
Peşindende Dâmad Topal Recep Paşa; 3 ay, 7 gün süren sadaretinden sonra, 18/mayıs/1632'de idâmina^hazıflanrnak üzere abdest atmak mecburiyetinde kalıverdi. Tabanıyassı Mehmed Paşa'nin sadareti 4 sene, 8 ay, 15 gün devam etti ve takvimlerin 2/2/1637'yi işaret etdiğini biliyoruz.
Osmanlı devletinin 70. ve 71. sadrızamları Dâmad Lâdikli Bayram Paşa 1 sene, 6 ay, 22 gün, Şehid Tayyar Mehmed Paşa 3 ay 28 gün hizmet verdiler ve ikincinin şehadeti, 23/12/1638'de vukubuluyordu.
72. sadrıazam Kemankeş Kara Mustafa Paşa geldiği görevde 4. Murad'a 1 sene, 1 ay, 13 gün hizmet edebildi. Çünkü padişahında ömür defterinin dürülmesi gerçekleşmişti. Böyiecede 4. Murad'ınson sadrıazamı oldu Kemankeş Kara Mustafa Paşa.Böylece 14 senelik dönemini 4. Murad hân 10 sadnazam-la tamama erdirdi. Şimdi de bu dönemin şeyhülislâmlarına bakalım:
4. Murad'ın 14 senelik saltanat döneminde makamı meşi-hatde görevde bulduğu Yahya Efendi'yi 25 günlüğüne vazifesinde ipka etdi. 4/10/1623'de baba bir ağabeyi Genç Osman'ın kaimpederi Hocazâde Mehmed Es'ad Efendiyi göreve getirdi. Es'ad Efendi vefatına kadar, bu seferki meşihatin-de 1 sene, 7 ay, 19 gün kalabildi, yekûn meşihatı 8 sene, 6 ay, 9 gün etmektedirki, Bayramzâde Yahya Efendi ise; 2. defa olarak 4. Murad tarafından şeyhülislâm atandı. Takvim yapraklan; 22/5/1625'i gösterirken 6 sene, 8 ay, 19 gün sürebildi. Yerini Ahizâde Hüseyin Efendi'ye devretdi. Bu zât, 7/1/1634'de azledildi ve arkasından oğullarıyla birlikte idam olundu. İşi 1 sene, 10 ay, 26 gün getirebilmişti. Yahya Efendi 3. defa şeyhülislâm tâyin olundu ancak 4. Murad'a dini işlerdeki müşavirliği 6 sene, 1 ay, 1 gün sürebildi. Çünkü 4. Mu-rad'da 8/2/1640'da merhum oldu. Böyiecede 4. Murad'ın çalıştığı şeyhülislâmların sayısı üç şahısla çalışmak olmuştur. üçü Yahya Efendi, biri Es'ad Efendi, diğeri de idâm ettirdiği Ahizâde Hüseyin Efendilerdi.